Nadwzroczność, potocznie nazywana dalekowzrocznością, jest jedną z najczęstszych wad wzroku. Zwykle pojawia się w wieku dziecięcym.
Co to jest nadwzroczność?
W zdrowym oku, promienie świetlne wpadające do wnętrza gałki ocznej, są skupiane w jednym punkcie na siatkówce. Zaburzenie tego procesu polegające na tym, że promienie skupiają się za siatkówką, nazywamy nadwzrocznością. Im większa wada, tym dalej musi znajdować się przedmiot, aby był wyraźnie widoczny. W związku z tym wraz z postępem nadwzroczności niewyraźne mogą stawać się również przedmioty odległe i zaburzeniu ulega widzenie z każdej odległości.
Wada ta może być do pewnego stopnia korygowana przez układ optyczny oka przez stałe napięcie akomodacji. Oznacza to, że mięśnie odpowiedzialne za kształt soczewki są stale napięte, aby umożliwić skupianie promieni świetlnych na siatkówce. Wielkość wady określa się za pomocą dioptrii (D) i na tej podstawie wyróżnia się nadwzroczność:
- niską, czyli do +2,5D,
- średnią, w zakresie od +2,5D do +6D,
- wysoką, czyli większą niż +6D.
U części dzieci występuje tak zwana nadwzroczność wrodzona, która zwykle ustępuje do około 6 roku życia. W okresie noworodkowym wynosi około +3 D i z wiekiem do 6 roku życia powinna się zmniejszać i w końcu wynosić 0D.
Wynika ona z niedojrzałości narządu wzroku. Aby upewnić się, że wada faktycznie ustępuje i wzrok dziecka wraca do normy, należy regularnie odwiedzać specjalistę ochrony wzroku.
Jak może objawiać się nadwzroczność?
Osoby nadwzroczne nie widzą zazwyczaj wyraźnie przedmiotów bliskich. Może to utrudniać codzienne czynności takie jak czytanie, pisanie, korzystanie z komputera czy telefonu. Wada jest szczególnie uciążliwa dla dzieci, który zazwyczaj nie poskarżą się, że źle widzą ponieważ nie wiedzą tak naprawę jak to jest prawidłwo widzieć, dlatego tak ważne są regulane wizyty z dziećmi, Pierwsza w wieku 3 lat, kolejna 7 lat i regularnie co 2 lata, jeśli zauważymy coś nie pokojącego nie zwklekamy z wizytą, zwłaszcza jeśli jest to uciekające oczko powyżej 6 miesiąca życia dziecka, udajemy się jak najszybciej do specjalisty, aby w porę zapobiec problemowi.
Inne objawy, które mogą być związane z nadwzrocznością to:
- odruchowe oddalanie od twarzy przedmiotów,
- napięcie i zmęczenie gałek ocznych,
- bóle głowy,
- zmęczenie,
- łzawienie,
- mrużenie oczu.
Niska nadwzroczność często dość długo pozostaje bezobjawowa ze względu na skuteczną kompensację takiej wady przez akomodację.
Jakie są możliwości korekcji?
Aby skorygować wadę, należy zastosować odpowiednią korekcję. W okularach są to szkła, oznaczone znakiem plus (+). Alternatywnie można również używać do korekcji soczewek kontaktowych, które mają bardzo zróżnicowany schemat noszenia (np. dzienne, dwutygodniowe, miesięczne itp.).
.
Powikłania nadwzroczności
Nieleczona nadwzroczność może powodować utrzymujące się bóle głowy, przewlekłe zmęczenie oczu, a także predysponuje do wcześniejszego rozwoju starczowzroczności. U dzieci w wyniku tej wady wzroku może pojawić się zez oraz wiele innych powikłań.
Najgroźniejszą chorobą, do rozwoju której predysponuje nadwzroczność, jest jaskra. Jest to choroba przewlekła, wymagająca leczenia do końca życia. Nieleczona może prowadzić do całkowitej ślepoty.
Profilaktyka nadwzroczności
Najważniejszym elementem profilaktyki są badania. Im wcześniej zostanie wykryta wada wzroku, tym szybciej wdrożona zostanie korekcja i obciążenie akomodacji będzie mniejsze.
Przed rozpoczęciem nauki w szkole, warto skontrolować wzrok swojego dziecka. Nadwzroczność znacznie utrudnia czytanie oraz pisanie, co może prowadzić do gorszych wyników w nauce. W związku z tym bardzo ważne jest, aby dzieci rozpoczynały zajęcia szkolne z odpowiednią korekcją wzroku.